Sažetak ▼

Energetska stabilnost i bezbednost države jedan je od strateških ciljeva svake zemlje, a ukoliko je nije moguće obezbediti iz vlastitih izvora, onda pojedine države nastoje da spoljnopolitičkim aktivnostima obezbede povoljne ugovore koji će garantovati energetsku sigurnost i, eventualno, neutralisati energetsku zavisnost potencijalnih korisnika od država isporučilaca energenata. Za Evropu, a Balkan posebno, od izuzetne je važnosti izgradnja dva energetska koridora. Prvi je „Nabuko”, koji u najvećoj meri finansiraju EU i SAD, a koji je zamišljen da svojom izgradnjom neutrališe energetsku zavisnost zemalja zapadne Evrope od Rusije, i „Južni tok”, energetski koridor Rusije, čija je izgradnja već u toku i koji se nalazi pred svojom realizacijom.

Sažetak ▼

U ovom radu autor analizira evoluciju uloge Severnoatlantskog saveza na prostoru Zapadnog Balkana, sa posebnim osvrtom na odnos Republike Srbije prema ovoj organizaciji. Takođe, autor ukazuje i na aktuelno delovanje NATO u regionu Zapadnog Balkana, a posebno na odnos Savezne Republike Nemačke u vezi sa prestupanjem država regiona navedenoj organizaciji.

Sažetak ▼

Rad se sastoji od sedam celina koje ukazuju na istorijat i prirodu odnosa Turske i Evropske unije, ali i posledicu odnosa dvaju aktera na politiku Turske prema balkanskim zemljama. Autor primećuje konstantnu reislamizaciju političke elite i javnog prostora koja traje još od prvih višestranačkih parlamentarnih izbora u toj zemlji 1950. godine, a koja kulminira dolaskom na vlast Partije pravde i razvoja 2002. godine. Odnosi EU i Turske ukazuju na verovatno definitivni zastoj čega su svesna oba aktera, ali čemu i doprinose kako evropski političari, tako i proislamističke elite u Turskoj. Naizgled paradoksalno deluje činjenica da je EU bila ključni spoljni podstrekač slabljenja tradicionalnog sekularnog uporišta turske vojske. Gubljenje iluzija u mogućnost ulaska u EU za Tursku naglašava njenu samostalnu politiku projektovanja regionalne sile koja bi trebalo da obnovi uticaj Male Azije u pojedinim zemljama koje su nekad bile u sastavu Osmanskog carstva. Poslednje poglavlje razmatra i, sve manju, mogućnost ostvarenja tog plana, barem kada je u pitanju Balkan.

Sažetak ▼

U ovom radu predstavljeno je nekoliko segmenata važnih za pitanje manjinskih zajednica. Definisanje je važan deo svakog pitanja, pa samim tim i pitanja manjina, zato smo i naveli nekoliko definicija o manjinama. Do danas nije usvojena jedinstvena definicija a različiti su razlozi za takvo stanje. Zaštita manjina može se posmatrati kroz prizmu unutrašnje zaštite, znači u jednoj državi, ili kroz međunarodnu zaštitu. Kada govorimo o međunarodnoj zaštiti neophodno je osvrnuti se na dva pitanja. Prvo, koji su to instrumenti, tj. međunarodni ugovori koji se odnose na pitanja manjina i koji garantuju i štite manjinska prava. I drugo, koja su to značajna tela zadužena za brigu o manjinskim pravima. Na kraju, ne sme se propustiti da se navedu koja su to najznačajnija manjinska prava koja je neophodno zaštititi međunarodnim pravom i koja se između ostalih i pominju u međunarodnim dokumentima koja se bave ovom oblašću.

Sažetak ▼

Ubrzana globalizacija svetskog tržišta, njegov nagli razvoj, kao i tekuća ekonomska kriza, svim zemljama nameću sve veće zahteve za stalnim promenama, a posebno unapređenjem konkurentnosti. Konkurentnost omogućava ekspanziju izvoza, visok privredni rast i razvoj, te socijalno blagostanje iskazano povećanjem zaposlenosti i standarda stanovništva. Bez obzira na to da li se radi o mikro ili makrokonceptu konkurentnosti, u žestokoj konkurentskoj utakmici pobeđuju oni koji povećavaju produktivnost i efikasnost. Na mikroplanu nivo produktivnosti utiče na stope povraćaja na uložene investicije u mašinskoj industriji (preduzeća), kao jednog od ključnih pokretača ekonomskog rasta. Na makroplanu, stepen produktivnosti određuje nivo održivog rasta i razvoja, odnosno prosperiteta razvoja privrede.

Sažetak ▼

U članku se autor bavi sledećim oblastima: priroda diplomatskih odnosa, normalni odnosi, dobri odnosi, susedski i dobrosusedski odnosi. saveznički odnosi, prijateljski odnosi, „bratski” odnosi, privilegovani odnosi, srdačni odnosi, uzajamni (recipročni) odnosi, neutralni odnosi. hladni odnosi, nametnuti odnosi, pogoršani odnosi, zategnuti odnosi, zaoštreni odnosi, degradirani odnosi, prekinuti odnosi, retorzija u diplomatskim odnosima, zaustavljeni odnosi, obustavljeni odnosi, obnovljeni (normalizovani) odnosi, posredovani odnosi, indiferentni (ravnodušni) odnosi, neformalni odnosi ili odnosi de fakto.

Sažetak ▼

Japan je jedna od vodećih svetskih sila. Prema nominalnom bruto domaćem proizvodu (BDP), kao i prema paritetu kupovne moći (RRR), Japan je po veličini treća svetska privreda iza SAD i Kine. Ono što razlikuje Japan u odnosu na druge privrede jeste visok stepen prilagodljivosti japanske privrede promenama na svetskom tržištu. Tekst koji sledi sastoji se iz tri dela. Prvi deo sadrži kratak pregled istorije razvoja japanske privrede sa fokusom na promene nastale u trgovini i industrijskoj strukturi, kao i na tehnološki napredak koji je bio pokretač strukturnih reformi japanske privrede. Drugi deo prikazuje promene u japanskoj demografskoj strukturi i analizira njihove efekte na japansku privredu, a treći prikazuje prilagođavanje izvozne strukture Japana novim potrebama na svetskom tržištu. Cilj rada je da, sa tri pomenuta aspekta, prikaže kako se Japan prilagođava promenljivom privrednom okruženju preduzimanjem efikasnih strukturnih promena u svim područjima.

Sažetak ▼

Savremeni terorizam u uslovima globalizacije predstavlja veliku pretnju po društvo i svakog pojedinca. Kao složena politička pojava odlikuje se mnoštvom modaliteta ispoljavanja čije su zajedničke karakteristike politička, etnička ili verska motivisanost, izazivanje straha i panike, nevine žrtve, težnja za publicitetom i slično. Jedan od značajnijih i po efektima istaknutiji način ispoljavanja terorističkih aktivnosti jesu terorističke aktivnosti u avionskom (vazdušnom) saobraćaju, čija je uloga u modernom društvu nemerljiva. Terorističke aktivnosti u avio-saobraćaju u svetu su posebno aktuelne zbog efekta koji ostavljaju na široke mase, a čije ostvarivanje je cilj terorističkih organizacija. Modaliteti napada su različiti a kreću se od otmica aviona, podmetanja eksplozivnih naprava u vazduhoplovima i na aerodromima, preko obaranja vazduhoplova sa zemlje do sudara aviona ili otmica i samoubilačkih udara aviona u neki objekat od važnosti na zemlji. Sve učestaliji incidenti prouzrokovani terorističkim aktivnostima prouzrokovali su promene po pitanju bezbednosti aviosaobraćaja i sprečavanja novih stradanja u vazdušnom saobraćaju. Shodno tome, međunarodna zajednica usvojila je mnoge Konvencije a i tehnologija daje svoj doprinos.

Sažetak ▼

Nemogućnost usaglašavanja političkih ciljeva bosansko-hercegovačkih Hrvata, Srba i Muslimana/Bošnjaka dovela je početkom 1992. međunarodnu zajednicu na arbitrarne i sukreatorske pozicije u kontekstu iznalaska rješenja za BiH. Inicijalno je međunarodna zajednica držala, što se očitovalo i u tada nuđenom Cutileirovom planu, da je za tu republiku i harmonizaciju međunacionalnih relacija unutar nje najpodesnije složeno, (kon)federativno uređenje. Do te mjere da je prihvaćanje Cutileirovog plana predstavljalo jedan od preduvjeta za njeno međunarodno priznanje. No, uskoro nakon izbijanja rata u travnju 1992. međunarodna zajednica prihvaća da jedino unitarni model ustrojstva BiH predstavlja etički opravdano, funkcionalno rješenje te otpočinje djelovati u tom smislu. Mada ratne okolnosti nisu bile prikladne za takav vid djelovanja, što se napokon očitovalo u uspostavi „daytonske” BiH, podrška će unitarizaciji ostati konstantom međunarodnog pristupa toj zemlji. Sukladno naznačenom, u priloženom se radu analiziraju okolnosti koje su tijekom 1992. dovele do nastanka međunarodne podrške unitarizaciji BiH kao i refleksije te podrške na bosansko-hercegovačke međunacionalne odnose.