Dva veka preoblikovanja međunarodnih odnosa na Balkanu – od imperija do evropske integracije

Lopandić Duško (Ministarstvo spoljnih poslova), dlopandic@yahoo.com

Balkanski region je zbog svog povoljnog geostrateškog položaja od davnina osuđen na turbulentna istorijska dešavanja. Na ovom prostoru su se preplitali interesi velikih imperija – Turske, Austrougarske i Rusije. Pod njihovom vlašću, balkanske države sticale su različite oblike autonomije, nezavisnost, ulazile u konflikte i sarađivale. Vrhunac saradnje bilo je stvaranje SFRJ, koje nije bilo dugog veka. Stabilnost Balkana oduvek je obezbeđivana spoljnim delovanjem, tj. uticajem velikih sila. Danas Evropska unija ima ulogu modernog medijatora u ravnoteži i stabilizaciji balkanskih odnosa. Autor nas ovim člankom upoznaje sa dva veka međunarodnih odnosa na Balkanu i šest velikih promena regionalnog međudržavnog sistema (period Bečkog kongresa; Berlinski kongres; Versajski mirovni ugovor; novi evropski nacistički poredak; poredak nakon Drugog svetskog rata i Balkan na početku XX veka).

Ključne reči: Balkansko poluostrvo, narodno samoopredeljenje, istočno pitanje, Bečki kongres, nezavisnost, SFRJ, evropske integracije, Evropska unija, multilateralna saradnja.