Istočni Timor: ostvarenje državnosti uprkos i uz pomoć spoljnih i unutrašnjih aktera

Šćepanović Igor (Magistar političkih nauka), igor.scepanovic@yahoo.co.uk

Na osnovu izvora podataka iz domaće i strane naučne i stručne literature, te delimično na osnovu ličnog autorovog iskustva, članak pruža prikaz puta Istočnog Timora u samostalnost. Takođe, clanak daje pregled i analizu sukoba kroz koji je Istočni Timor na tom putu prošao, kao i pregled i analizu delovanja međunarodne zajednice u rešavanju sukoba. Zbog njegove dugotrajnosti, proučavanjem sukoba u Istočnom Timoru može se steći uvid u načine njegovog rešavanja kroz različite istorijske periode i pri različitoj raspodeli moći u svetu, te se može sagledati rad Ujedinjenih nacija u hladnoratovskoj i posthladnoratovskoj eri i uočiti razlike u praksi. Takođe, mogu se uočiti razlike u proklamovanim vrednostima kojima se vodila „međunarodna zajednica“, odnosno države koje su imale najviše uticaja na sukob u Istočnom Timoru. Sukob u Istočnom Timoru zaslužuje pažnju naučne javnosti u Srbiji, jer, iako udaljen više hiljada kilometara od našeg regiona, Istočni Timor, odnosno sukob u Istočnom Timoru 1999. godine, povezan je sa sukobom u Saveznoj Republici Jugoslaviji iste godine. Povezanost postoji ne samo u vremenskoj bliskosti ova dva sukoba nego i u primeni načela glavnih spoljnih aktera u rešavanju sukoba.

Ključne reči: Istočni Timor, Portugal, Indonezija, Australija, kolonijalizam, Ujedinjene nacije, borba za nezavisnost, humanitarna vojna intervencija, INTERFET, UNTAET, UNMISET, UNOTIL, UNMIT