Uloga MPRI u ratovima na području bivše Jugoslavije

Rokvić Vanja (Fakultet bezbednosti Univerzitet u Beogradu), vanjarokvic@fb.bg.ac.rs
Subotić Milovan (Institut za strategijska istraživanja, Ministartsvo odbrane Republike Srbije), milovan.subotic@mod.gov.rs

Svrha ovog rada jeste doprinos istraživanjima o privatizaciji rata, posebno ulozi koju su američke privatne vojne kompanije, naročito kompanija MPRI (Military Professional Resources Incorporated), imale u kreiranju bezbednosne arhitekture i geopolitičkog pejzaža na području biviše Jugoslavije. Na osnovu analize relevantne literature i dostupnih dokumenata, autori nastoje da daju odgovor na osnovno istraživačko pitanje – da li su privatne vojne kompanije iz Sjedinjenih Američkih Država (SAD) imale značajnu ulogu u ratovima na prostoru bivše Jugoslavije ili je njihova uloga bila više sporednog karaktera? U odgovoru na postavljeno pitanje autori polaze od hipoteze da je MPRIimala značajnu ulogu u ratovima na području bivše Jugoslavije, jer je kroz pružanje logističke podrške, naoružavanje i obuku hrvatskih oružanih snaga, uticala na završetak rata u Hrvatskoj praćen etničkim čišćenjem srpskog stanovništva, zatim i u Bosni i Hercegovini (BiH) kroz pomoć muslimanskim i hrvatskim snagama, ali i na destabilizaciju područja Kosova i Metohije (KiM) i Makedonije kroz obuku i finansiranje albanskih paravojnih i terorističkih formacija. Metodologija rada obuhvata pregled naučne i stručne literature, analizu iskaza pred međunarodnim sudskim telima, kao i izveštaja nevladinih organizacija i medijskih tekstova. Autori zaključuju da, iako se ne mogu utvrditi tačni dometi, uloga MPRI je bila značajna u ratovima na prostorima bivše Jugoslavije imajući u vidu ishode koji su se ostvarili uz njihovu pomoć.

Ključne reči: privatne vojne kompanije, MPRI, bivša Jugoslavija, rat